CĂN MẪU Ở TRONG CƠ KHÍ, KHÁI NIỆM, CÔNG DỤNG?

1. KHÁI NIỆM CĂN MẪU?

Căn mẫu là một dụng cụ sử dụng rất phổ biến ở trong cơ khí. Hình dạng chủ yếu là hình chữ nhật, với các bề mặt được gia công cực kì phẳng và song song với các mặt đối diện gần như là tuyệt đối, nên đem lại độ chính xác rất là cao về mặt kích thước.

Chúng thường được sử dụng để căn chuẩn kích thước cho các dụng cụ đo lường và thiết bị hoặc các chi tiết gia công. Cũng được dùng để làm chuẩn mực để kiểm tra dung sai, kích thước của các dụng cụ đo lường như panme, thước kẹp, đồng hồ so,.. và sử dụng để đo các khe rãnh sau khi gia công.

Căn mẫu thường được chế tạo từ các vật liệu thép không gỉ, hoặc sử dụng sứ ceramic, ngoài ra cũng có thể dử dụng thêm một số vật dụng khác nhưng không được phổ biến.

Một bộ căn mẫu chuẩn sẽ bao gồm rất nhiều thanh căn mẫu với các kích thước khác nhau, đa dạng.

2. CÁC CẤP ĐỘ KHÁC NHAU CỦA CĂN MẪU

Các khối căn mẫu với các kích thước khác nhau được quy định rất chặt chẽ về dung sai kích thước. Cấp độ càng cao thì quy định về dung sai kích thước càng cao nhằm đảm bảo độ chính xác tuyệt đối của căn mẫu.

Có một số cách khác nhau để biểu thị cấp độ của các khối căn mẫu, tuy nhiên chúng ta thường sử dụng các cấp độ được ký hiệu là K, 0, 1, 2. Trong đó từng cấp độ được ứng dụng như sau:

2.1.Cấp độ K có sai số nhỏ nhất về độ phẳng và độ song song của các cạnh khối căn mẫu. Các bộ căn mẫu cấp K được dùng chủ yếu trong hiệu chuẩn hoặc nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm. Chúng cũng được sử dụng để kiểm tra độ chính xác của các căn mẫu dùng đo kiểm các chi tiết trong xưởng gia công, căn mẫu dùng kiểm tra dụng cụ đo và kiểm tra trực tiếp độ chính xác của các dụng cụ đo.

2.2.Căn mẫu cấp 0 cũng được sử dụng như một khối chuẩn tương tự như căn mẫu cấp K để kiểm tra độ chính xác của các căn mẫu dùng đo kiểm các chi tiết trong xưởng gia công, kiểm tra độ chính xác các căn mẫu dùng kiểm tra thiết bị đo và cũng để kiểm tra trực tiếp độ chính xác và hiệu chuẩn các dụng cụ, thiết bị đo.

2.3.Căn mẫu cấp 1 thường được dùng để kiểm tra và hiệu chuẩn độ chính xác của các thiết bị, dụng cụ đo lường hoặc các bộ phận, dụng cụ cơ khí. Các bộ căn mẫu cấp 1 được sử dụng trong cả phòng lab và xưởng sản xuất.

2.4.Căn mẫu cấp 2 được dùng để đo lường các chi tiết gia công, hiệu chỉnh các dụng cụ, thiết bị đo cơ khí. Được sử dụng chủ yếu trong các xưởng gia công để kiểm tra các sản phẩm.

3. CÁCH SỬ DỤNG CĂN MẪU

Để đảm độ chính xác cao nhất, cũng như thực hiện các phép đo lường, kiểm tra với khối căn mẫu được hiệu quả nhất thì trong quá trình thao tác, các bạn nên sử dụng găng tay chuyên dụng và khăn sạch không có tơ vải để vệ sinh các bề mặt của khối căn mẫu.

Trước khi thực hiện các phép đo kiểm, cần đảm bảo khu vực đo lường được sạch sẽ, lau sạch các bề mặt của căn mẫu bằng dung dịch cồn 99,9% hoặc nước rửa chuyên dụng, đồng thời cũng lau sạch các bề mặt của chi tiết hoặc dụng cụ đo có tiếp xúc với bề mặt căn mẫu.

Trong khi đo, các bạn không nên xoay vặn mạnh, không cọ sát căn mẫu với thiết bị đo vì sẽ gây trầy xước bề mặt căn mẫu cũng như trên các hàm đo của thiết bị đo. Nếu sử dụng căn mẫu để kiểm tra kích thước của các chi tiết, cần thao tác nhẹ nhàng.

Các khối căn mẫu có thể được lắp ghép lại với nhau bằng các phụ kiện đi kèm, nhằm tạo ra những kích thước lớn hơn, đáp ứng cho yêu cầu đo kiểm.

4. MỘT SỐ CĂN MẪU CỦA ACCUD

4.1. Bộ căn mẫu Panme